Kaalmada Nolosha | Adeegga FAO ee Lacagta Mobile-ka iyo Caawinta Nolosha oo taageeray bulshooyinka ku nool Soomaaliya
Adeegsiga Habka elektoroonigga ah ee FAO ee Lacagta Mobilada iyo Caawinta Nolosha ee Soomaaliya waa uu sii kordhayaa.
Adeeggani waxa uu bixiyaa hab deegaan oo wax ku ool ah,habboon, loo dhan yahay oo ay la xisaabtami karaan dadka FAO ay caawiso. Qaababka ay wax u caawisana waxaa ka mid ah gudbinta lacagaha la isugu diro mobilada, taageerada hab-nololeedka elektaroonigga ah, tababaro raadiye, siinta digniinta ugu horraysa iyo fariimaha wacyi gelinta, iyo qaar kale oo badan.
Adeegsiga habka elektoroonigga waxaa kale oo ka mid ah hab isgaarsiineed oo laba dhinac ah, si bulshada loola socodsiiyo, laguna helo ra’yigooda si loo oggaado cabashooyinka lagu soo dirayo khadka tooska ah ee bilaashka ah, kaas oo lagu soo gudbinayo farriimaha gaagaaban ama farriimo cod ah, iyo sidoo kale nidaamka u hoggaansamida, Cabashooyinka iyo Jawaab celinta, iyo hannaanka war tabinta oo la hagaajiyey, gaar ahaan la xisaabtanka hay’adda Qaramada Midoobay iyo ka hortagga xadgudubka galmada iyo gaboodfalka.
Hannaankan wuxuu si gaar ah u keenay horumar dhanka dhijitaalka ah gaar haan meelaha fog fog iyo dhulka miyiga ah ee Soomaaliya – waa tallaabo ku soo aadday xilligan COVID-19, laakiin sidoo kale muhiim u ah meelaha ay ka jiraan iskahorimaadyada, daadadka iyo dhibaatooyinka kale ee soo noqnoqda.
Daadadka | UN-HABITAT oo gacan ka geysatay xuska Maalinta Deegaameynta Addunka
Hal-ku-dhegga munaasabadda Maalinta Deegaannada Addunka ee sannadkan waxay ahayd ‘Guryeynta Dhammaan – Mustaqbal Magaalo oo Wanaagsan. Si loo xuso munaasabadda, UN-Habitat waxay qabatay kulan dood-wadaag ah oo khadka tooska ah ku saabsan warqadda shaqada ee dhowaan la daabacay ee la xiriirtay Falanqaynta Khatarta Fatahaadda iyo adkeysiga magaalada Baladweyne.
Dood-cilmiyeedkan oo socday muddo labo saacadood ah ayaa waxaa isugu yimid Wasiirka Arrimaha Gudaha iyo Dowladaha Hoose ee Hirshabeelle, Guddoomiyaha Gobolka Hiiraan, Duqa Magaalada Beledweyne, saraakiil kala duwan oo ka tirsan Qaramada Midoobay iyo saddaxdii arday ee soo diyaariyay soona bandhigay qoraalka Machadka (ICHaB-ETSAM), ee Madrid iyo sidoo kale wakiillo ka socday isla hay’adda waxbarashada.
Daraasaddan ayaa loo qaabeeyey inay tahay tallaabada ugu horreysa ee lagu sahaminayo xalalka muddada-dheer si looga dhigo magaalada Beletweyne, oo ay ku noolyihiin bulshooyinka ugu nugul, inay u adkeystaan daadadka iyo khataraha kale ee dabiiciga ah. Munaasabadan ayaa lagu xusay ahmiyada ay leedahay wada shaqeyn dhow oo ay yeeshaan heerarka kala gadisan ee dawladaha hoose si loo hirgaliyo hirgelinta mashaariicda UN-Habitat.
Maareynta Xuduudaha | IOM oo saraakiisha xadka ku tababbaraysa COVID-19 iyo maaraynta xuduudaha ee dhanka bani’aadamnimada
IOM waxay soo qabanqaabisay tababar afar maalin ka socday Muqdisho oo ku saabsanaa COVID-19 iyo maaraynta xuduudaha ee dhanka bani’aadamnimada. Tababarkan waxaa kaqeyb galay 40 sarkaal oo ka tirsan waaxda socdaalka iyo jinsiyadaha Soomaaliya iyo wasaarada caafimaadka.
Tababbarka ayaa looga gol lahaa in lagu xoojiyo ka hortagga, iskaashiga iyo xoojinta awoodda maaraynta xuduudaha inta lagu guda jiro dhibaatooyinka degdegga ah, sida COVID-19 – si loo oggaado dadka looga shakisan yahay ama maamulidda goobaha dedka lagu hayo, gudbinta iyo adeegyada baaritaanka – iyadoo la ilaalinayo wacyiga iyo ixtiraamka dhinacyada bani’aadamnimada ee muhaajiriinta.
Socdaalka aan caadiga ahayn, oo ay weheliso caqabado caafimaad iyo amni, waxa ay u baahan yihiin in la hagaajiyo xakamaynta xuduudaha, isla mar ahaantaana, la fududeeyo waddooyinka caafimaadka iyo sharci ee socdaalka, kuwaas oo waxtar weyn u leh Soomaaliya iyada oo loo marayo xawaaladaha iyo ilaalinta muwaadiniinteeda dibadda ku nool.
Bani’aadamnimada | Sanduuqa ay maamusho OCHA oo bixiyey $ 9.26 milyan si loogu taageero 300,000 oo qof
Sanduuqa Bani’aadamnimada ee Soomaaliya (SHF) ayaa sii daayay $9.26 milyan si kor loogu qaado gargaarka mudnaanta u leh badbaadinta nolosha ku dhowaad 300,000 oo qof oo ay saameeyeen daadadka Soomaaliya ka jira.
lacagtan muhiimka ah, oo qayb ka ah Qoondada keydka Sanduuqa ee 2020 (SHF 2020 Reserve Allocation), taas oo lagu taageeri doono hay’adaha aan dawliga ahayn iyo kuwa caalamiga ah ee ka shaqeeya gobollada Benaadir, Hiiraan, Jubbada Hoose, Shabeellada Dhexe iyo Shabeellada Hoose.
Wadarta $8.18 milyan oo ka socota Qeybta Keydka ayaa loo jiheyn doonaa howlaha mudnaanta leh si loo bixiyo gargaarka cuntada, waxyaabaha aan cuntada ahayn iyo hoyga degdegga ah, taageerada xarumaha caafimaadka, adeegyada biyaha, fayadhowrka iyo nadaafadda.
Xuska 14 Oktoobar | UNDP oo taageertay xuska qaraxii 14-kii Oktoobar
UNDP waxay taageertay howlaha Xafiiska Ra’iisul Wasaaraha iyo Wasaaradda Awqaafta iyo Arrimaha Diinta si loogu xuso sanad-guuradii saddexaad ee weerarkii halista badnaa ee argagixiso ee Soomaaliya, kaasoo ka dhacay Muqdisho 14-kii Oktoobar 2017.
howlahan waxaa ka mid ahaa xaflad weyn oo lagu maamuusay dadkii dhintay iyo kuwa ka badbaaday, iyo sidoo kale dowladda iyo hoggaamiyeyaasha diinta oo bulshada kala qeybgalay wadahadlo la xiriira arrimaha diinta Islaamka oo ah diin aan rabshad lahayn iyo sida la isugu dheellitiro baahiyaha caddaaladda iyo iscafinta ee loo marayo dhismaha nabadda.
Hoyga | UNHCR oo kordhisay howlaha Guryeynta Soomaaliya
UNHCR ayaa xoojisay dhismaha Qaybaha Guryeynta ee Ku Meel Gaarka ah (THUs) iyada oo dooneysa in ay wax ka qabato baahiyaha bulshooyinka nugul ee ku nool deegaanadaa isku raranka ah ee guud ahaan Soomaaliya iyada oo uu jiro cudurka faafa ee COVID-19. Dhismaha THUs ayaa mashruuc tijaabo ahaan looga bilaabay magaalada Berbera sanadkii la soo dhaafay tan iyo markaasna wuxuu ku faafay gobollada kale.
Hadda, 100 unug ayaa ka socda Doolow, halka 150 kale ay ka socdaan Baydhabo. Guud ahaan, ugu yaraan 550 unugyo ayaa lagu dhammeystiri doonaa saddexda gobol dhammaadka sanadka iyadoo la joogteynayo xal waara oo loo helo dadka nugul ee soo noqday, dadka gudaha ku barakacay iyo bulshooyinka martida loo yahay ee ku nool guryaha ku meel gaarka ah. Adduunka, UNHCR waxay biloowday soo saaridda dhismaha THUs sanadkii 2015 waxayna tan iyo xiligaas ku balaarisay 40 wadan oo kuyaalla Yurub, Afrika, Koonfurta Ameerika, Bariga Dhexe, iyo Aasiya.
Caafimaadka | UNFPA waxay oo taageertay bilaabidda sahaminta caafimaadka Somaliland
Iyada oo taageero farsamo iyo mid maaliyadeedba ay ka heshay UNFPA, ayey Dawladda Somaliland, iyadoo loo sii marinayo Wasaaradeeda Qorshaynta iyo Horumarinta Qaranka iyo Wasaaradda Horumarinta Caafimaadka ay qabatay daah-fur lagu soo bandhigayo natiijooyinka sahaminta Caafimaadka iyo Sahanka Dadweynaha ee Somaliland.
Daraasadani waa tii ugu horraysay ee nooceeda ah oo laga sameeyey Somaliland, waxayna abuureysa fursad lagu oggaado siyaasada laguna bixiyo xogta qorshaynta, hirgalinta, kormeerka iyo qiimaynta barnaamijyada caafimaadka.
Waxaa loogu talagalay inay bixiso macluumaad casri ah oo ku saabsan tilmaamayaasha caafimaadka, oo ay ku jiraan heerarka taranka, bacriminta, wacyigelinta iyo adeegsiga hababka kala-dheellitirka dhalashada, hababka naas-nuujinta, xaaladda nafaqada ee carruurta, dhimashada dadka waaweyn iyo hooyada, caafimaadka hooyada iyo dhallaanka, cudurada daba-dheeraada, wacyigelinta iyo xaaladaha la xiriira HIV / AIDS iyo cudurada kale ee galmada lagu kala qaado.
Ilaalinta carruurta | UNICEF oo gacan ka geysaneysa ilaalinta carruurta inta lagu jiro Cudurka faafa ee COVID-19
Tan iyo markii uu bilaawday COVID-19, xayiraado dhaqdhaqaaqa ayaa la soo rogay, iskuuladiina waa la xiray. Tani waxay uga tagtay carruur badan in ay u dayacnaadaan kuwo ku xadgudbaya, iyagoo aan haysan meel ammaan ah. Carruur kalana waxaa laga jaray xiriirradii taageerada ee ay ku tiirsanaayeen.
Waxaa sidoo kale kordhay kiisaska xadgudubka galmada ee loo geysto gabdhaha, taasoo muujineysa in tallaabooyinka yareynta COVID-19 ay gabdhaha iyo haweenka qaar u nugul yihiin rabshadaha guryaha ka socda, rabshadaha galmada iyo kufsiga, iyo xadgudubyada kale ee la xiriira arrinkaa.
UNICEF iyo Wasaaradda Haweenka ee Xuquuqda Aadanaha iyo Horumarinta ayaa shaqaaleysiiyey, oo tababaray in ka badan 200 oo shaqaale bulsho ah oo ka hawlgala guud ahaan Soomaaliya si ay u siiyaan carruurta nugul adeegyada ilaalinta muhiimka ah, una fududeeyaan adeegyada caafimaadka, bulshada iyo sharciga. Waxa ayna door muhiim ah ka ciyaaraan ilaalinta carruurta, ka caawinta inay wax bartaan, iyo inay siiyaan xiriir iyo kalgaceyl ay aad ugu baahan yihiin.
Saaxadda siyaasadda | QM oo boorrisay in saaxadda siyaasadda soomaaliya ay ahaato mid u furan dadka oo dhan
Iyadoo Soomaaliya ay isku diyaarineyso inay doorashooyin qabato, Wakiilka Gaarka ah ee Xoghayaha Guud ee Qaramada Midoobay u qaabilsan Soomaaliya, James Swan, ayaa ifiyey baahida loo qabo in la xaqiijiyo in saaxadda siyaasadeed ee dalka ay ahaato mid furan, oo oggolaanaysa in la muujiyo codadka iyo aragtiyada kala duwan taasoo qayb ka ah geeddi-socodka dimuqraadiyadda. Si taas loo gaaro, waa in la ilaaliyo xorriyadda hadalka, ra’yiga, iyo isu imaatinka.
“Saaxad siyaasadeed oo firfircoon waa midda ogolaanaysa isla markaana dhiirigelinaya ka qaybgalka dhammaan qaybaha bulshada – shaqsiyaadka muwaadiniinta ah, warbaahinta, bulshada rayidka ah, hay’adaha dowliga ah, iyo xisbiyada siyaasadeed, iyo kuwa kaleba. Bulsho dimuqraadi ah waa inay ogolaato in si furan loo muujiyo aragtiyada kala duwan ee arrimaha siyaasadda, iyadoo xor ka ah xayiraad ama dhibaateyn,”ayuu yiri war-saxaafadeed.
Horumarinta Dhaqaalaha | UNIDO oo gacan ka geysaneysa cabirka saameynta COVID-19 ee ganacsiga
Dhisida Sahanka Bangiga Aduunka ee Soomaaliya ee horraantii 2020, iyo baaritaan UNIDO ee la qorsheeyey in lagu qiimeeyo saameynta COVID-19 ee shirkadaha yar yar iyo kuwa dhexdhexaadka ah ee Soomaaliya (SMEs), UNIDO, Bangiga Adduunka iyo Hay’adda Caalamiga ah ee Lacagta. waxay ku midoobeen inay sameeyaan sahan loogu talagalay in lagu cabiro saameynta COVID-19 uu ku yeeshay howlaha SME.
Iyadoo wadashaqeyn dhow lala yeelanayo Wasaaradda Ganacsiga iyo Warshadaha Soomaaliya iyo Rugta Ganacsiga iyo Warshadaha Soomaaliya, sahanku wuxuu ka koobnaan doonaa saddex wareeg oo wareysiyo ah wuxuuna dabooli doonaa 550 ganacsi oo rasmi ah oo ku kala yaal shan magaalo oo kala ah Baydhabo, Beledweyne, Boosaaso, Kismaayo iyo Muqdisho.
Tamarta dib loo cusboonaysiin karo | Baydhabo oo sare u qaadeysa wax soo saarka tamarta la cusboonaysiin karo
Magaalada Baydhabo, oo ah magaalada ugu weyn Koonfur Galbeed Soomaaliya, ayaa dhowaan bilaabi doonta wax soo saarkeeda tamarta dib loo cusboonaysiin karo, taas oo gacan ka geysan doonta yareynta kharashka korontada iyo korna u qaadi doonta shaqo abuurka dadka deegaanka. Tani waxay daba socotaa qandaraaska iibsiga tamarta qoraxda ee Kube Energy oo ay bixisay UNSOS.
Kaalmada Nolosha | WFP oo ka shaqeyneysa ballaarinta habnololeedka iyo nidaamyada cuntada
WFP waxay ka taageereysaa dadka ku nool Soomaaliya sidii loo dhisi lahaa habnololeed adkeysi badan leh oo ay helaan bulshooyinka beeraleyda iyo xoola-dhaqatada ah. Tani waxay gacan ka geysaneysaa xoojinta dhaqaalaha gudaha ah iyo nidaamyada wax soo saarka cunno caafimaad leh – oo muhiim u ah sugnaanta cuntada muddada-dheer ee Soomaaliya. WFP waxay hadda ka shaqeyneysaa inay ku ballaariso barnaamijyadeeda guuleystay ilaa maanta ee aaggan.
Ilaa iyo hadda 2020, in ka badan 220,000 oo qof ayaa lagu taageeray waxqabadyada hab-nololeedka. 6,000 oo qof ayaa la siiyay tababar xirfadeed, in ka badan 100 goobo-biyood ah oo la dayactiray, iyo 7,200 hektar oo dhul ah oo ka faa’iideysanaya nidaamyada waraabka ee la dayactiray, kuwaas oo ka caawinaya qoysaska inay soo saaraan cunno ay cunaan ama iibiyaan.
Cusbooneysiinta sida nidaamyada keydinta cadceedda ee tamarta ku shaqeeya iyo tikniyoolajiyadda waraabka ee biyaha ku habboon ayaa fure u ah, sidoo kale iskaashiyo lala yeesho dhammaan heerarka Dowladda iyo hay’adaha kale ee Qaramada Midoobay sida FAO iyo UNICEF.
Ka falcelinta COVID-19 | WHO oo daaha ka rogtay xogta jawaabta COVID-19 bishii Sebtember
WHO ayaa daaha ka rogtay xog ku aaddan horumarka laga sameeyey Soomaaliya ee COVID-19 bishii Sebtember.
Hay’adda caafimaadka ee Qaramada Midoobay ayaa hadda diiradda saareysa isuduwidda qaybaha kala duwan ee jawaabta fayraska, iyada oo ujeedadu tahay in la wanaajiyo la socoshada baaritaanka kiisaska iyo raadinta xiriirka, sameynta iyo ballaarinta awoodda baaritaanka shaybaarrada, hagaajinta daryeelka bukaanka iyo diyaarinta tas-hiilaadka caafimaadka ee daryeelka bukaanka, iyo sidoo kale hagaajinta macluumaadka iyo wadaagga xogta.